Çocuklarda Depresyon

Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da erken yaşlardan itibaren görülebilen duygudurum bozuklukları bulunur. Bunlardan en yaygın ve en önemlisi olan depresyon, çocuğun yaşadığı üzüntü ve sıkkınlıktan farklılık göstermekte ve çocuğun psikolojik ve duygusal sağlığını etkilemektedir. Çocuklarda depresyon konusuna ilişkin merak edilenler ise şöyledir: Çocuklar depresyon geçirebilir mi? Evet. Çocuklarda depresyon günlük hayatta görülebilen hüzünlü ruh halinden farklılık gösterir. Bununla birlikte, çocuk mutsuz görünüyorsa bu ciddi anlamda depresyon geçiriyor manasına da gelmez. Eğer mutsuzluk hali süreklilik gösteriyorsa, eğer çocuğun içinde bulunduğu ruh hali günlük hayattaki işlevselliğini etkiliyorsa, bu durumlar çocukta depresyon olma ihtimalini kuvvetlendirir. Unutulmamalıdır ki depresyon tedavi edilebilen ciddi bir psikolojik rahatsızlıktır. Çocuğun depresyonda olup olmadığı nasıl anlaşılır? Çocuklarda depresyonun belirtileri çeşitlilik gösterir. Çoğunlukla çocuğun gelişimsel süreçleriyle ilişkilendirilen duygusal bir dalgalanma olduğu düşünülerek çocuklarda depresyon tedavi edilmez ve teşhis konulmaz. Bu konuyla ilgili yapılan ilk çalışmalar “maskelenmiş” depresyon olgusuna odaklanmıştır. Maskelenmiş depresyon çocuğun depresif duygudurumunu kızgınlık ve öfke nöbetleri şeklinde dışa vurması olarak açıklanabilir. Bu belirti okul öncesi dönem çocuklarında görülmektedir. Daha büyük yaş grubunda görülen depresyon, yetişkinlerde görülen belirtilerle benzerlik göstermektedir. Depresyonun birincil belirtileri mutsuzluk, umutsuzluk hissi ve duygudurumda değişimler eksenlerinde dönmektedir. Çocuklarda depresyonun belirtileri şu şekilde sıralanabilir: - Kızgınlık ve huysuzluk - Devamlı görülen mutsuzluk ve umutsuzluk hissi - Sosyal hayattan geri çekilme - Reddedilme veya onaylanmamaya yönelik aşırı hassasiyet - İştahta artış veya azalma - Uyku düzenindeki değişimler – aşırı uyku ya da uykusuzluk - Bağırma ve ağlama nöbetleri - Konsantrasyon güçlüğü - Düşük enerji ve halsizlik - Tıbbi müdahaleye yanıt vermeyen fiziksel şikayetler (örneğin mide veya baş ağrısı) - Değersizlik veya suçluluk hissi - Düşünme ve odaklanma süreçlerindeki aksamalar - Ölüm ya da intihar düşüncesi Tüm çocuklarda bu belirtilerin tümü görülmeyebilir. Aslen, bu belirtiler farklı zamanlarda farklı ortamlarda kendini farklı şekillerde gösterebilir. Çocuklarda depresyon nasıl teşhis edilir? Eğer yukarıda belirtilen semptomlar en az iki hafta süreklilik gösteriyorsa bir uzmandan konuyla ilgili olarak yardım alınabilir. Öğretmenlerinden veya arkadaş çevresinden edinilen bilgiler de teşhis açısından faydalı ipuçlarıdır. Ayrıca teşhis aşamasında birincil olarak çocuğun bakımını üstlenen birey de görüşmeye alınarak bilgi toplanır. Bunun dışında depresyonu teşhis etme amaçlı spesifik bir medikal ve psikolojik test bulunmamaktadır. Fakat çocuk ve ebeveynler için geliştirilen anketler teşhise yardımcı olabilecek ölçüm araçlarıdır. Hangi durumlarda çocuklar depresyona girer? Bipolar bozukluk (Manik-depresif bozukluk) çocuklardan çok ergenlerde yaygın olarak görülen bir duygudurum bozukluğudur. Çocuklarda görülen bipolar bozukluk vakaları ergenlerde görülen vakalara göre daha ciddi boyuttadır. Ayrıca, bipolar bozukluk Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB) ile beraber görülebilir. Çocuklarda depresyona neden olan faktörler nelerdir? Çocuklarda depresyon, yetişkinlerde olduğu gibi, fiziksel, çevresel, genetik yatkınlık, biyokimyasal rahatsızlıkların birleşimi şeklinde kendini gösterebilir. Tedavi seçenekleri nelerdir? Çocuk depresyonu için tedavi seçenekleri yetişkin tedavi sürecindekilerle benzerlik gösterir. Psikoterapi ve ilaç tedavisi çoğunlukla kullanılır. Yetişkinlerden farklı olarak çocuğun çevresi ve aile üyelerin önemi de tedavi sürecinde etkilidir. Çocuk doktoru öncelikli olarak psikoterapi önerebilir, ilaç tedavisi de depresyonun ciddiyetine bağlı olarak ek tedavi olarak kullanılabilir. Yapılan araştırmalar psikoterapi ve ilaç tedavisinin bir arada kullanılmasının depresyon tedavisindeki en etkili yöntem olduğunu öne sürmektedir. Kaynak:Danone